Viêm mũi họng cấp là một trong những bệnh lý phổ biến mà nhiều người thường xuyên phải đối mặt. Mặc dù triệu chứng thường không kéo dài, nhưng việc điều trị và chăm sóc đúng cách sẽ giúp ngăn chặn bệnh trở nên nặng hơn và đồng thời giảm nguy cơ chuyển sang tình trạng mạn tính. Bệnh có thể ảnh hưởng đến mọi đối tượng trong xã hội, tuy nhiên, trẻ nhỏ dưới 5 tuổi thường là đối tượng thường gặp nhất của bệnh này.
I. Nguyên nhân của viêm mũi họng cấp
Viêm mũi họng cấp là một bệnh viêm đường hô hấp, chủ yếu tập trung tại mũi và hầu họng, do sự tấn công của virus, vi khuẩn hoặc nấm. Bệnh này rất phổ biến và thường xuất hiện do nhiều nguyên nhân và yếu tố tác động, bao gồm cả điều kiện thời tiết và môi trường.
1. Vi sinh vật
Đến nay, các nhà khoa học đã xác định hơn 100 loại virus có thể gây ra viêm mũi họng cấp. Trong số đó, nhóm virus phổ biến nhất là Rhinovirus, chúng phát triển mạnh mẽ khi thời tiết thay đổi và dễ lây lan từ người sang người. Triệu chứng của viêm mũi họng do virus thường nhẹ hơn so với những nguyên nhân khác như vi khuẩn hay nấm, nhưng chúng lại có khả năng lây nhiễm và gây ra các đợt dịch lớn.
Ngoài ra, có một số vi khuẩn có thể gây ra bệnh này, bao gồm các loại như phế cầu, tụ cầu, Haemophilus influenzae, … Trong số này, liên cầu khuẩn nhóm A được coi là nguy hiểm nhất, có thể gây ra viêm mũi họng cấp nặng và dễ dàng dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như viêm cầu thận cấp, viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn và viêm thấp khớp cấp.
2. Thời tiết chuyển mùa
Nhiều người mắc bệnh viêm mũi họng cấp khi thời tiết chuyển mùa, đặc biệt là khi chuyển từ trạng thái ấm áp sang lạnh giá. Lúc này, sức đề kháng của cơ thể giảm sút, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển mạnh mẽ của virus và vi khuẩn. Điều này làm tăng khả năng lây lan và gây bệnh, làm suy giảm sức khỏe chung của cơ thể.
3. Sức đề kháng yếu
Nguy cơ mắc viêm mũi họng cấp cao hơn rất nhiều ở trẻ nhỏ và những người có sức đề kháng yếu. Sức đề kháng yếu có thể là kết quả của nhiều yếu tố, bao gồm thói quen dinh dưỡng kém, thiếu ngủ, căng thẳng hoặc các tình trạng sức khỏe tổn thương.
Đối với những đối tượng này, việc giữ ấm cơ thể trong thời tiết giao mùa, duy trì lịch trình tập luyện thể thao đều đặn và duy trì chế độ ăn uống cân đối, đủ dinh dưỡng sẽ làm tăng cường sức đề kháng và phòng tránh bệnh tốt hơn.
4. Môi trường ô nhiễm, tiếp xúc nhiều với bụi bẩn và khói thuốc
Môi trường ô nhiễm, nhiều khói bụi và thuốc lá đều là những yếu tố có thể gây hại cho hệ hô hấp và là nguyên nhân chính khiến bệnh viêm mũi họng cấp trở nên phổ biến. Việc duy trì môi trường sống sạch sẽ, hạn chế tiếp xúc với khói bụi và thuốc lá sẽ là những biện pháp hiệu quả để ngăn chặn sự lan truyền của vi khuẩn và virus, đồng thời giảm nguy cơ mắc bệnh viêm mũi họng.
5. Vệ sinh răng miệng không tốt
Vệ sinh răng miệng không đúng làm tăng khả năng hình thành môi trường lý tưởng cho sự phát triển của vi khuẩn và virus, đặc biệt là những loại gây viêm mũi họng cấp. Vì vậy, để ngăn chặn sự lan truyền của các tác nhân gây bệnh và giảm nguy cơ mắc viêm mũi họng cấp, chúng ta hãy học cách vệ sinh răng miệng đúng chuẩn.
II. Dấu hiệu của bệnh viêm mũi họng cấp
Triệu chứng của viêm mũi họng cấp thường khá đặc trưng và dễ nhận biết. Bệnh thường tiến triển nhanh chóng và kéo dài không quá 7 ngày. Tuy nhiên, có những trường hợp, do điều trị và chăm sóc không tốt, bệnh có thể kéo dài hơn và tiến triển thành mạn tính, gây ra những biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe.
1. Giảm sức khỏe tổng thể
Khi virus hoặc vi khuẩn xâm nhập, sức khỏe tổng thể giảm sút, người bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi và thiếu năng lượng.
2. Triệu chứng chung
Triệu chứng viêm mũi họng cấp bao gồm sổ mũi, ho, chảy dịch mũi, đau rát họng, khô họng, và khó nuốt. Những triệu chứng này thường xuất hiện đồng thời.
3. Tiến triển của triệu chứng
Triệu chứng thường bắt đầu rầm rộ khoảng 3 – 5 ngày, sau đó giảm dần. Tình trạng ho, đau họng và chảy dịch mũi thường kéo dài một thời gian sau đó. Khi các triệu chứng này giảm dần, bệnh viêm mũi họng cấp thường được kiểm soát và người bệnh sẽ hồi phục sau 1 – 2 ngày.
4. Lưu ý đối với trẻ nhỏ
Ở trẻ nhỏ, viêm mũi họng có thể gây ra các biến chứng nặng và kéo dài như viêm xoang, viêm tai giữa, viêm phế quản. Do đó, cha mẹ cần chú ý đặc biệt nếu triệu chứng viêm mũi họng ở trẻ kéo dài và nặng hơn.
III. Cách điều trị bệnh viêm mũi họng cấp
Điều trị viêm mũi họng sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và hầu hết các trường hợp đều rất đơn giản, không phức tạp.
1. Viêm mũi họng cấp do virus
Nếu bị viêm mũi họng cấp do virus thì không cần sử dụng kháng sinh vì chúng không có tác dụng chống lại virus. Chỉ cần sử dụng các thuốc giảm triệu chứng như thuốc giảm ho, giảm đau họng nếu cảm thấy khó chịu.
Các biện pháp tự nhiên như súc miệng với nước muối, xông hơi, uống nước ấm mật ong, dùng máy tạo độ ẩm cũng giúp giảm triệu chứng.
2. Viêm mũi họng cấp do vi khuẩn
Đối với trường hợp bị nhiễm khuẩn, bác sĩ có thể kê đơn kháng sinh phù hợp. Kết hợp với sử dụng thuốc giảm triệu chứng như thuốc thông mũi, giảm ho và thuốc hạ sốt nếu cần.
Ngoài ra, người bệnh có thể áp dụng biện pháp tự nhiên và chăm sóc tại nhà như uống nước nhiều, sử dụng nước muối để súc miệng, xông hơi, ngậm chanh đường mật ong…
Nếu sau thời gian điều trị tại nhà mà triệu chứng vẫn kéo dài hơn 7 ngày hoặc có dấu hiệu biến chứng nặng, người bệnh nên đến phòng khám tai mũi họng Bạch mai để thăm khám, tư vấn và điều trị. Đặc biệt, với trẻ nhỏ có sức đề kháng yếu, việc đến phòng khám chuyên khoa tai mũi họng càng trở nên quan trọng để tránh biến chứng nguy hiểm.
Phòng khám chuyên khoa tai mũi họng Bạch Mai với đội ngũ y bác sĩ chuyên khoa Tai – Mũi – Họng là địa chỉ uy tín và đáng tin cậy cho bệnh nhân cần điều trị các vấn đề về viêm mũi họng cấp cũng như các bệnh lý khác trong lĩnh vực này. Liên hệ Hotline: 0915.121.502 để được tư vấn thêm.
Xem thêm: Viêm mũi họng xuất tiết
