Viêm mũi họng là một bệnh lý thường gặp trong hệ thống hô hấp, có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi. Mặc dù không phải là một bệnh nguy hiểm, nhưng viêm mũi họng có khả năng lây lan dễ dàng và gây ra nhiều triệu chứng không thoải mái. Hiểu rõ về nguyên nhân và cách điều trị khi mắc bệnh này sẽ giúp mỗi người chủ động hơn trong việc phòng tránh và điều trị. Nhờ đó, viêm mũi họng sẽ không còn là nỗi lo sợ mỗi khi thời tiết thay đổi.
I. Bệnh viêm mũi họng là gì? Một số triệu chứng nhận biết bệnh
Viêm mũi họng, hay còn được biết đến với tên gọi cảm lạnh, là tình trạng viêm nhiễm và sưng phù ở niêm mạc của ống mũi và vòm họng. Bệnh thường phổ biến hơn trong thời tiết chuyển mùa, nơi có điều kiện thích hợp cho sự phát triển của vi khuẩn và virus, đồng thời hệ miễn dịch của cơ thể cũng có thể suy yếu. Thường thì, viêm mũi họng chỉ kéo dài trong khoảng thời gian ngắn với triệu chứng ồ ạt và thường không kéo dài.
Nguyên nhân chủ yếu của viêm mũi họng là do virus và vi khuẩn, có khả năng lây lan khi người bệnh phát hiện các triệu chứng như:
1. Ho
Ho là một trong những triệu chứng phổ biến của viêm mũi họng. Khi niêm mạc họng bị sưng và đau rát, người bệnh thường có cảm giác ngứa và khó chịu, kích thích phản ứng ho của cơ thể. Mặc dù ho để loại bỏ tác nhân gây bệnh, nhưng đồng thời cũng có thể lan truyền vi khuẩn và virus, gây lây nhiễm cho người xung quanh.
2. Hắt hơi
Hắt hơi là một trong những triệu chứng phổ biến của viêm mũi họng, thường xuất hiện do kích thích của tác nhân gây bệnh và dịch tiết hô hấp tích tụ trong niêm mạc mũi. Người bệnh thường trải qua tình trạng hắt hơi tăng lên và triệu chứng này thường xuất hiện sớm hơn so với các triệu chứng khác của viêm mũi họng.
3. Chảy nước mũi, nghẹt mũi:
Triệu chứng này thường xuất hiện trong khoảng 1 – 3 ngày sau khi nhiễm bệnh. Dịch mũi có thể là trong suốt nếu do virus hoặc có thể có màu vàng hoặc xanh nếu do vi khuẩn. Chảy nước mũi và nghẹt mũi làm tăng cảm giác khó chịu, có thể kéo dài vài ngày hoặc lâu hơn nếu không được điều trị hiệu quả.
4. Sốt
Sốt thường là một triệu chứng phổ biến của viêm mũi họng, thường xuất hiện với mức độ từ nhẹ đến vừa. Trẻ nhỏ có thể phát sốt cao và có nguy cơ cao hơn, do đó, cha mẹ cần chú ý theo dõi dấu hiệu sốt và nhiệt độ cơ thể của trẻ. Sốt cao có thể gây mất nước, co giật, giảm sức khỏe và chán ăn.
Ngoài các triệu chứng trên, viêm mũi họng cũng có thể gây ra những biểu hiện khác như nhức mỏi cơ thể, chảy nước mắt, ngứa mắt, chảy dịch mũi sau, đau rát họng, nổi mẩn ở cổ và nhiều triệu chứng khác. Thường thì, vi khuẩn gây bệnh có thể làm tăng nặng triệu chứng so với virus và có nguy cơ gây ra biến chứng nguy hiểm như thấp tim, viêm khớp cấp và một số vấn đề khác.
II. Những đối tượng có thể mắc viêm mũi họng
Tác nhân gây viêm mũi họng thường chủ yếu là virus hoặc vi khuẩn, với sự phổ biến của virus, đặc biệt là khả năng lây lan dễ dàng và có thể bùng phát thành dịch. Có hơn 100 loại virus đã được xác nhận gây viêm mũi họng, trong đó nhóm rhinovirus là phổ biến nhất. Ngoài ra, viêm mũi họng cũng có thể do một số loại vi khuẩn như tụ cầu, phế cầu, Haemophilus influenzae, với liên cầu khuẩn nhóm A là tác nhân nguy hiểm nhất có thể dẫn đến các biến chứng nặng nếu không được điều trị kịp thời như viêm nội tâm mạc, viêm cầu thận cấp và thấp khớp cấp.
Khi tiếp xúc với tác nhân gây bệnh, mọi đối tượng đều có thể mắc viêm mũi họng, tuy nhiên, triệu chứng có thể khác nhau tùy thuộc vào tác nhân và tình trạng hệ miễn dịch. Trong các nhóm đối tượng, trẻ em và sơ sinh có nguy cơ cao hơn do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện và dễ lây lan khi tham gia các hoạt động học tập.
Các đối tượng khác có hệ miễn dịch yếu cũng đối diện với nguy cơ nhiễm virus và vi khuẩn gây viêm mũi họng cao hơn. Các yếu tố nguy cơ bao gồm tiếp xúc với khói thuốc lá, khói bụi và thay đổi thời tiết như mưa ẩm, không khí lạnh.
III. Những phương pháp điều trị viêm mũi họng hiệu quả
Nếu viêm mũi họng được gây ra bởi virus, sử dụng kháng sinh không phải là phương pháp hiệu quả, thay vào đó, quan trọng là tập trung vào điều trị triệu chứng và tăng cường hệ miễn dịch. Bệnh nhân có thể hỗ trợ quá trình phục hồi bằng cách nghỉ ngơi, uống nhiều nước, duy trì chế độ ăn nhiều hoa quả và có thể sử dụng thuốc điều trị các triệu chứng nhất định. Thường sau vài ngày, bệnh nhân sẽ cảm thấy cải thiện.
Trong trường hợp viêm mũi họng do vi khuẩn, việc sử dụng kháng sinh có thể là phương pháp điều trị hiệu quả. Tuy nhiên, việc này nên được thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ và với liều lượng phù hợp. Các loại thuốc điều trị viêm mũi họng cho người lớn có thể bao gồm:
1. Thuốc trị viêm mũi họng cho người lớn
- Thuốc giảm đau, thuốc kháng histamin kết hợp.
- Thuốc kháng viêm không steroid.
- Thuốc làm dịu cơn đau họng.
- Hoạt chất làm loãng chất nhầy.
- Thuốc trị ho.
- Thuốc bổ sung kẽm, thuốc kháng virus.
2. Điều trị viêm mũi họng ở trẻ nhỏ
Nhiều loại thuốc điều trị triệu chứng viêm mũi họng ở người lớn không phù hợp cho trẻ em. Thay vào đó, các loại thuốc như xịt mũi, rửa mũi bằng nước muối sinh lý, siro ho và dầu thoa thường được sử dụng.
Khi trẻ nhỏ bị viêm mũi họng, các phương pháp tự nhiên và an toàn tại nhà thường được ưu tiên, thay vì sử dụng thuốc:
- Tránh xa khói thuốc lá để bảo vệ đường hô hấp của trẻ.
- Sử dụng máy làm ẩm để giảm khô nứt trong không khí.
- Khuyến khích trẻ uống nhiều nước để giữ cơ thể được hydrat hóa.
- Súc miệng bằng nước muối ấm để làm sạch và giảm kích thích niêm mạc họng.
- Sử dụng mật ong và các liệu pháp tự nhiên khác có thể giúp giảm triệu chứng và hỗ trợ quá trình phục hồi.
Những biện pháp này giúp giảm triệu chứng mà không cần sử dụng thuốc mạnh, đồng thời đảm bảo an toàn cho sức khỏe của trẻ nhỏ.
Tóm lại, viêm mũi họng thường không đe dọa đến sức khỏe nếu được chăm sóc và điều trị đúng cách. Tuy nhiên, không nên coi thường khi các triệu chứng trở nên nặng hơn, kéo dài, đặc biệt là ở trẻ nhỏ. Trong trường hợp này, việc điều trị và tư vấn y tế sớm là quan trọng.
Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc tư vấn, hãy liên hệ với Tai Mũi Họng Bạch Mai qua hotline 0915121502.
Xem thêm: Viêm amidan có tự khỏi không
