Vệ sinh tai mũi họng cần được thực hiện đúng cách để tránh tổn thương các cơ quan này. Dưới đây là hướng dẫn vệ sinh tai mũi họng cho người lớn và có thể áp dụng được cho cả trẻ nhỏ.
I. Vệ sinh tai mũi họng như thế nào?
Vệ sinh tai mũi họng là việc giữ cho tai, mũi và họng sạch sẽ, giúp cơ quan này duy trì sự thông thoáng, khỏe mạnh và ngăn chặn nguy cơ nhiễm trùng cũng như mắc phải các mầm bệnh.
Quy trình vệ sinh tai mũi họng bao gồm:
- Vệ sinh tai: Tập trung vào việc loại bỏ ráy tai và duy trì tai khô ráo, đặc biệt sau khi tắm gội hoặc bơi lội.
- Vệ sinh mũi: Bao gồm việc lấy gỉ mũi, cắt tỉa lông mũi, và làm sạch dịch mũi để duy trì sự thông thoáng.
- Vệ sinh họng: Bao gồm việc súc họng, loại bỏ đờm và ngăn chặn mùi hôi từ họng.
II. Những sai lầm thường mắc phải khi vệ sinh tai mũi họng
Vệ sinh tai mũi họng, tuy dường như đơn giản, nhưng nhiều người vẫn mắc phải các sai lầm thường gặp, đặc biệt là trong việc làm sạch lông mũi. Dưới đây là những cách vệ sinh tai mũi họng sai lầm phổ biến:
1. Làm sạch lông mũi
- Sử dụng kem tẩy lông: Việc này có thể gây tổn thương cho mũi vì kem tẩy lông chứa hóa chất độc hại có thể làm bỏng da và niêm mạc mỏng manh bên trong lỗ mũi cũng như gây dị ứng mũi khi hít vào.
- Waxing và nhổ: Các phương pháp này có thể dẫn đến lông mọc ngược và nhiễm trùng, đồng thời gây hại cho mô nhạy cảm bên trong lỗ mũi.
- Sử dụng kéo nhọn: Việc sử dụng kéo nhọn có thể chọc thủng màng nhầy mỏng manh bên trong lỗ mũi, gây chảy máu hoặc nhiễm trùng mũi.
Việc thực hiện các phương pháp này một cách không đúng cách có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe và tổn thương cho lỗ mũi.
2. Sử dụng xịt rửa mũi quá nhiều lần
Xịt rửa mũi quá nhiều có thể làm mất độ ẩm tự nhiên của mũi, gây khô, rát và đau mũi. Việc sử dụng thuốc xịt mũi đặc biệt là corticosteroid trong thời gian dài có thể tạo ra tình trạng phụ thuộc vào thuốc và làm tăng nguy cơ viêm mũi nghiêm trọng hơn. Cần tuân thủ liều lượng và chỉ dùng theo hướng dẫn của bác sĩ.
3. Ngoáy tai và lấy ráy tai thường xuyên
Ống tai ngoài có khả năng tự làm sạch bằng chất ráy. Việc làm sạch ống tai quá thường xuyên có thể làm tăng độ ẩm, làm mềm da ống tai, dẫn đến nguy cơ nhiễm trùng và kích ứng tai. Ráy tai chứa các chất như lysosome, glycoprotein, immunoglobulin, lipid và các nguyên tố vi lượng, giúp diệt khuẩn và duy trì cơ chế bảo vệ của cơ thể. Việc làm sạch quá mức có thể suy giảm chức năng tự nhiên của ráy tai.
4. Sử dụng dụng cụ kim loại để lấy ráy tai
Việc sử dụng dụng cụ kim loại hoặc chất liệu cứng để lấy ráy tai có thể gây xước và tổn thương tai. Việc lấy ráy tai ở các tiệm không đảm bảo vệ sinh có thể dẫn đến lây nhiễm mầm bệnh, do dụng cụ được sử dụng chung và không được tiệt trùng đúng cách.
5. Tự pha nước muối súc họng
Sử dụng nước muối tự pha tại nhà có thể tạo ra nồng độ natri không đồng đều và khó đảm bảo theo tiêu chuẩn. Nước muối quá đậm có thể gây kích ứng niêm mạc họng, trong khi nước muối quá nhạt không đủ để sát khuẩn.
6. Lạm dụng dung dịch sát trùng họng
Sử dụng dung dịch chứa cồn hoặc có tính axit để sát trùng họng có thể gây kích ứng niêm mạc họng và tổn thương. Nước súc miệng có chứa cồn hoặc hóa chất có nồng độ không phù hợp có thể tạo ra tình trạng kích ứng và tổn thương họng.
Việc sử dụng lâu dài các loại nước súc miệng để khử mùi hôi miệng cũng có thể gây hại cho họng. Mùi hôi miệng có thể xuất phát từ nhiễm trùng nhẹ ở mũi, xoang, amidan, nướu hoặc phổi hoặc từ tình trạng trào ngược axit từ dạ dày. Thay vì sử dụng nước súc miệng kéo dài để giảm triệu chứng hôi miệng, người bệnh nên kiểm tra nguyên nhân gốc để điều trị.
7. Súc họng không hiệu quả
Súc họng quá nhanh không đủ thời gian để dung dịch súc họng phát huy tác dụng khử khuẩn. Ngược lại, súc quá lâu có thể gây tổn thương họng. Đồng thời, nếu dung dịch không được đưa đến cổ họng một cách đúng cách, việc làm sạch sẽ không hiệu quả.
8. Ngoáy mũi thường xuyên
Thói quen ngoáy mũi bằng ngón tay thường xuyên, đặc biệt là ở trẻ nhỏ, có thể gây xước niêm mạc mũi và dẫn đến chảy máu. Hơn nữa, việc này cũng tăng nguy cơ đưa vi khuẩn và vi trùng vào mũi, gây nhiễm trùng và có thể làm tăng nguy cơ lây nhiễm các bệnh lây truyền như cảm cúm, Covid-19, đặc biệt trong thời kỳ dịch bệnh.
III. Hướng dẫn vệ sinh tai mũi họng cho người lớn, trẻ em đúng cách
Để thực hiện vệ sinh tai mũi họng cho người lớn, trẻ sơ sinh và trẻ em một cách hiệu quả, bạn có thể tuân theo các bước sau đây:
1. Hướng dẫn vệ sinh tai mũi họng cho trẻ sơ sinh, trẻ em
1.1 Vệ sinh tai
- Làm ẩm một chiếc khăn trong nước ấm và vắt ráo nước.
- Nhẹ nhàng lau sạch ráy tai bên ngoài ống tai của trẻ, sau đó lau vành tai và phía sau tai.
- Sử dụng tăm bông được thiết kế cho trẻ sơ sinh để loại sạch bụi bẩn. Tránh đưa bông tăm vào ống tai, chỉ loại bỏ bụi bẩn và ráy tai có thể nhìn thấy xung quanh bề mặt bên ngoài của tai.
1.2 Vệ sinh mũi
- Sử dụng một miếng bông tròn ẩm, nhẹ nhàng làm sạch dịch mũi và gỉ mũi xung quanh mũi của trẻ.
- Nếu trẻ nghẹt mũi, hãy sử dụng nước muối sinh lý hoặc xịt mũi nhẹ nhàng. Tránh hút rửa mũi mạnh để ngăn chặn nguy cơ viêm tai giữa.
1.3 Vệ sinh miệng họng
- Sau mỗi lần trẻ bú sữa, cho bé uống vài thìa cà phê nước lọc ấm để tráng miệng họng.
- Vệ sinh miệng họng vào buổi sáng và trước khi bú bằng cách làm ẩm một miếng gạc mềm trong nước muối sinh lý. Lau nhẹ trong khoang miệng của bé.
- Đối với trẻ trên 5 tuổi, hướng dẫn bé ngậm và súc họng bằng nước muối sinh lý. Lưu ý rằng bé không nên nuốt, hãy nhổ ra sau khi súc họng ít nhất 30 giây.
2. Hướng dẫn vệ sinh tai mũi họng cho người lớn
Để thực hiện vệ sinh tai mũi họng đúng cách cho người lớn, bạn có thể thực hiện các bước sau:
1.1 Vệ sinh tai
- Lau rửa chỉ bên ngoài ống tai hàng ngày, tránh đưa xà phòng vào lỗ tai.
- Sau khi tắm hoặc bơi lội, có thể dốc tai để nước thoát ra. Sử dụng bông ngoáy tai để thấm nước, nhưng hạn chế ngoáy quá mạnh và không đưa vào sâu.
1.2 Vệ sinh mũi
- Sử dụng dung dịch nước muối để rửa mũi hàng ngày.
- Trong trường hợp nghẹt mũi, có thể sử dụng thuốc xịt mũi, nhưng tránh sử dụng kéo dài.
- Tránh cắt tỉa lông mũi bằng nhíp, nếu cần phải cắt, sử dụng kéo nhỏ để tránh làm xước da mũi.
- Khi mũi chảy máu, sau khi cầm máu, lau sạch bên ngoài mũi. Đợi vài giờ sau khi máu đã ngừng chảy, sử dụng dung dịch nước muối sinh lý hoặc bông tăm thấm ướt để lau nhẹ.
1.3 Vệ sinh họng
- Sử dụng nước muối sinh lý để súc họng hàng ngày, tốt nhất sau khi thức dậy và trước khi đi ngủ.
- Khi súc họng bằng nước muối sinh lý, ngửa cổ ra sau để nước muối có thể chảy xuống họng, ngậm trong ít nhất 30 giây, sau đó khò nhiều lần trước khi nhổ ra mà không cần súc lại bằng nước.
- Nếu sử dụng dung dịch súc họng, súc khoảng 15-30 giây và nhổ ra ngoài, tránh khạc nhổ mạnh để tránh tổn thương họng.
Tai, mũi, họng là phần của cơ thể thường xuyên tiếp xúc với các yếu tố bên ngoài như khói, bụi bẩn và các tác nhân gây dị ứng. Vì vậy, việc duy trì thói quen rửa tai, mũi, họng đều đặn là quan trọng để loại bỏ vi khuẩn, chất nhầy và giảm nguy cơ mắc các vấn đề về đường hô hấp.
Hi vọng rằng với hướng dẫn vệ sinh tai mũi họng cho người lớn, trẻ em trong bài viết trên sẽ mang lại lợi ích cho bạn. Trong trường hợp có thắc mắc về sức khỏe, bạn có thể liên hệ hotline 0915121502 của Phòng khám Tai Mũi Họng Bạch Mai để được tư vấn chăm sóc sức khỏe chuyên nghiệp.
Xem thêm: Những sai lầm thường gặp khi vệ sinh tai, mũi, họng
