Viêm thanh quản cấp tính là trạng thái viêm niêm mạc của thanh quản kéo dài dưới 3 tuần. Đây là một bệnh phổ biến tại Việt Nam, thường xuất phát từ sự xâm nhập của virus vào cơ thể. Tuy nhiên, bệnh viêm thanh quản cấp thường không gây nguy hiểm nếu được chăm sóc và điều trị đúng cách.
I. Viêm thanh quản cấp tính là gì?
Viêm thanh quản là tình trạng viêm niêm mạc của thanh quản, có thể phát triển đến mức phù nề, đi kèm với loét và lan xuống các lớp sâu hơn, gây viêm cơ, hoại tử sụn và kéo theo sưng của dây thanh âm. Khi triệu chứng kéo dài dưới 3 tuần, tình trạng này được đặt tên là viêm thanh quản cấp tính.
Viêm thanh quản cấp tính thường là kết quả của nhiều nguyên nhân bao gồm nhiễm lạnh hoặc nhiễm trùng đường hô hấp trên. Các triệu chứng thường bao gồm khàn tiếng và đau rát cổ họng. Phương pháp điều trị thường mang lại kết quả tích cực, nhưng trường hợp không phản ứng tốt có thể dẫn đến viêm thanh quản mãn tính.
Viêm thanh quản cấp tính có thể được phân loại dựa trên độ tuổi, chia thành viêm thanh quản cấp ở trẻ em và viêm thanh quản cấp ở người lớn. Viêm thanh quản cấp ở trẻ em thường xuất hiện trong bối cảnh viêm thanh khí phế quản cấp, đặc biệt phổ biến ở trẻ từ 6 đến 36 tháng tuổi, thường gặp nhiều hơn ở trẻ trai so với trẻ gái, đặc biệt là khi trẻ đạt 2 tuổi. Trong khi đó, viêm thanh quản cấp ở người lớn có tỷ lệ phát bệnh thấp hơn và thường xuất hiện vào mùa thu.
II. Nguyên nhân chủ yếu gây ra viêm thanh quản cấp tính
Có nhiều nguyên nhân gây ra viêm thanh quản cấp tính và hầu hết các trường hợp là tạm thời và có thể hồi phục tốt khi giải quyết nguyên nhân cụ thể. Các tác nhân gây bệnh bao gồm:
- Virus: Là tác nhân gây bệnh phổ biến nhất, tương tự như khi mắc cảm lạnh, thường gặp là: Influenzae (cúm), APC…
- Vi khuẩn: Gây bệnh trong ít trường hợp hơn như phế cầu, Hemophilus influenzae. Trực khuẩn bạch hầu ngày nay ít gặp do tỷ lệ tiêm chủng bạch hầu ngày càng cao.
- La hét quá nhiều: Cũng là một trong những nguyên nhân có thể dẫn đến viêm thanh quản cấp tính.
III. Các triệu chứng thường gặp của viêm thanh quản cấp tính
Các triệu chứng của viêm thanh quản cấp tính bao gồm:
- Thay đổi rõ rệt trong giọng nói và khàn giọng so với trạng thái bình thường.
- Gặp khó khăn và mất nhiều sức khi nói chuyện hơn.
- Cảm giác đau và rát ở cổ, khó chịu trong họng.
- Thỉnh thoảng xuất hiện ho khan.
- Gặp khó khăn khi nuốt.
Nếu xuất hiện các triệu chứng nghiêm trọng hơn, việc tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia y tế là quan trọng để đảm bảo chẩn đoán chính xác và kế hoạch điều trị phù hợp.
IV. Bệnh viêm thanh quản cấp tính có nguy hiểm không?
1. Đối với trẻ em
Viêm thanh quản cấp ở trẻ em đòi hỏi sự chăm sóc đặc biệt vì có thể gây khó thở và ảnh hưởng đến tính mạng của trẻ. Dưới đây là một số loại viêm thanh quản cấp thường gặp ở trẻ em:
Viêm thanh quản hạ thanh môn:
- Thường xuyên xuất hiện ở trẻ nhỏ, đặc biệt từ 1-3 tuổi.
- Bắt đầu khi trẻ đang mắc viêm mũi họng thông thường và tiến triển dần.
- Triệu chứng bao gồm khó thở thanh quản, tiếng ho cứng, giọng nói trầm và cứng.
- Sáng dậy, trẻ vẫn thể hiện sự chơi đùa bình thường.
Viêm thanh quản co thắt hoặc viêm thanh quản giả bạch hầu:
- Gây cơn khó thở thường xuất hiện giữa đêm và sáng sớm.
- Tiếng ho ông ổng, cơn khó thở và thở rít, giọng khàn.
- Không có sốt và dấu hiệu toàn thân khác.
- Cơn khó thở có thể kéo dài và tái diễn.
Viêm thanh nhiệt:
- Nắp thanh nhiệt sưng nề, gây đau khi nuốt, tăng tiết nước bọt.
- Cổ ngả về trước, khó thở tăng khi nằm ngửa.
- Thường do vi khuẩn Hemophilus Influenza.
Viêm thanh quản bạch hầu:
- Gây phù nề và loét có màng giả do vi khuẩn Loeffler xâm nhập.
- Màng giả trắng, dai, gây tắc nghẽn đường thở.
- Khó thở thanh quản nặng dần, giọng nói khàn, có thể gây sốc nhiễm độc tố và tiên lượng nặng, thậm chí dẫn đến tử vong.
2. Đối với người lớn
Viêm thanh quản cấp ở người lớn thường không đặt ra nguy cơ nguy hiểm và thường có khả năng hồi phục tốt. Dưới đây là mô tả về các dạng viêm thanh quản do cúm ở người lớn:
Thể xuất tiết:
- Gây sốt và mệt mỏi kéo dài.
- Khám thanh quản có thể phát hiện điểm xuất huyết dưới niêm mạc, là dấu hiệu đặc trưng của viêm thanh quản do cúm.
Thể phù nề:
- Giai đoạn tiếp theo của thể xuất tiết.
- Phù nề thường khu trú ở thanh nhiệt và mặt sau của sụn phễu.
- Người bệnh có thể trải qua đau khi nuốt và đôi khi gặp khó thở, tiếng nói ít thay đổi.
Thể loét:
- Soi thanh quản có thể thấy những vết loét nông, bờ đỏ, đặc biệt ở sụn phễu và sụn thanh nhiệt.
- Bệnh nhân có triệu chứng như đau họng, khó nuốt và giọng nói có thể bị ảnh hưởng.
Thể viêm tấy:
- Triệu chứng toàn thân nặng, sốt cao, mạch nhanh, mặt hốc hác.
- Khó nuốt, đau họng, nhói bên tai, giọng khàn đặc hoặc mất hẳn, khó thở thanh quản.
- Vùng trước thanh quản sưng to và đau ấn, có thể để lại di chứng sẹo hẹp sau khi hết viêm.
Thể hoại tử:
- Màng sụn bị viêm và hoại tử, cấu trúc liên kết ở cổ bị viêm tấy, cứng hoặc viêm nhiễm mủ.
- Gây khó nói, đau khi nuốt và khó thở.
- Triệu chứng toàn thân nặng, nhiệt độ cao, mạch nhanh, thở nhanh, huyết áp thấp, nước tiểu có Albumin, tiên lượng xấu và có thể dẫn đến tử vong do phế quản viêm trụy tim mạch.
V. Các phương pháp điều trị viêm thanh quản cấp tính
1. Điều trị không sử dụng thuốc
Viêm thanh quản cấp thường tự khỏi trong khoảng 1 tuần. Cải thiện chăm sóc có thể giúp hỗ trợ quá trình điều trị:
- Thở không khí ẩm: Sử dụng máy tạo ẩm có thể giúp cải thiện tình trạng.
- Hạn chế nói hoặc hát quá lớn hoặc quá lâu. Nếu cần thiết, sử dụng micro để giảm áp lực lên dây thanh âm.
- Tránh thì thầm để ngăn chặn căng thẳng cho dây thanh âm.
- Tránh sử dụng các thuốc xịt mũi để tránh làm khô họng.
- Bổ sung chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng và vitamin A, C, E.
2. Điều trị bằng thuốc
Trong trường hợp viêm thanh quản cấp, các nhóm thuốc sau thường được sử dụng:
- Không sử dụng kháng sinh một cách tự ý, trừ khi có chỉ định của bác sĩ do nguyên nhân chủ yếu là virus. Việc sử dụng không đúng loại kháng sinh có thể làm tăng khả năng kháng thuốc của vi khuẩn.
- Corticosteroids có thể được sử dụng để giảm viêm dây thanh âm, đặc biệt khi cần phục hồi giọng nói nhanh chóng.
- Sử dụng thuốc giảm đau hạ sốt như paracetamol, aspirin khi cần thiết.
3. Điều trị ngoại khoa
- Trong trường hợp viêm thanh quản cấp với khó thở ở độ II, độ III, quá trình mở khí quản cấp cứu sẽ được thực hiện.
VI. Những giải pháp phòng ngừa viêm thanh quản cấp tính
Mặc dù không phải là một tình trạng nguy hiểm, viêm thanh quản cấp có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Do đó, việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau là rất quan trọng:
1. Sử dụng nước muối ấm để làm sạch miệng
Tận dụng lợi ích kháng khuẩn của nước muối ấm để giảm viêm nhiễm và giảm đau rát cổ. Bạn có thể thực hiện phương pháp này bằng cách hòa tan ¼ – ½ muỗng muối tinh vào 200ml nước ấm, sau đó súc miệng và nhổ nước. Thực hiện thói quen này đều đặn để cảm nhận sự cải thiện.
2. Đảm bảo độ ẩm cho cơ thể
Đặc biệt là trong thời tiết chuyển mùa hoặc khi trời lạnh, quan trọng là giữ cho cơ thể đủ ẩm. Khi ra khỏi nhà, hãy mặc áo ấm và mang theo khăn len để bảo vệ cổ khỏi khô nẻ và tránh cảm lạnh.
3. Tuân thủ chế độ ăn uống khoa học
Chế độ ăn uống cân đối không chỉ giúp ngăn chặn viêm nhiễm họng mà còn giảm nguy cơ mắc các bệnh khác. Đảm bảo bạn tiêu thụ đầy đủ 5 nhóm thực phẩm và hạn chế ăn những thức ăn có thể ảnh hưởng đến cổ như đồ cay, chua và nóng.
4. Hạn chế nói chuyện
Do viêm thanh quản gây sưng và làm cho dây thanh quản trở nên nhạy cảm, quan trọng nhất là cần dành thời gian nghỉ ngơi để cơ quan này có cơ hội hồi phục. Việc hạn chế nói chuyện, hát hoặc la hét là rất quan trọng trong quá trình này. Sử dụng máy tạo độ ẩm cũng là một biện pháp hữu ích để giảm tình trạng khô họng và cải thiện viêm.
5. Đeo khẩu trang
Khi phát hiện hoặc nghi ngờ người khác bị cảm cúm hoặc cảm lạnh cần hạn chế tiếp xúc. Trong trường hợp không thể tránh khỏi, đeo khẩu trang là một biện pháp hiệu quả để giảm nguy cơ lây nhiễm.
6. Sử dụng mic
Đối với những người có công việc đặc thù đòi hỏi phải liên tục nói chuyện, như giáo viên, hướng dẫn viên du lịch, việc sử dụng máy trợ giảng hoặc micro giúp giảm áp lực lên dây thanh quản và tránh ảnh hưởng đến sức khỏe của nó.
7. Chú ý vệ sinh
Vệ sinh vùng tai, mũi và họng là quan trọng, đặc biệt là đối với những người tiếp xúc thường xuyên với khói bụi và bụi bẩn.
8. Tập thể dục
Dành khoảng 15 – 30 phút mỗi ngày cho việc tập luyện thể dục giúp tăng cường sức đề kháng và giảm nguy cơ mắc bệnh. Lựa chọn bài tập phù hợp với thể trạng sức khỏe của bạn.
Nếu bạn phát hiện những dấu hiệu của bệnh viêm thanh quản bạn cần đến các cơ sở y tế đáng tin cậy để được kiểm tra, đặt chẩn đoán và nhận điều trị kịp thời. Tai Mũi Họng Bạch Mai được biết đến là một địa chỉ thăm khám có uy tín tại Hà Nội.
Phòng khám không chỉ sở hữu các thiết bị và máy móc hiện đại mà còn có đội ngũ chuyên gia và bác sĩ có kinh nghiệm chuyên môn lâu năm. Do đó, việc sử dụng dịch vụ tại Phòng khám Tai Mũi Họng Bạch Mai là sự lựa chọn đáng tin cậy. Để giải đáp mọi thắc mắc hoặc đặt lịch hẹn tại phòng khám chuyên khoa Tai Mũi Họng Bạch Mai, quý khách vui lòng liên hệ hotline: 0915121502.
Xem thêm: Viêm thanh quản nên ăn gì
