Viêm amidan bao gồm ba thể: viêm amidan cấp tính, mạn tính và quá phát. Mỗi thể của viêm amidan đều có những triệu chứng đặc biệt. Trong trường hợp viêm amidan quá phát, đây là tình trạng amidan trải qua viêm nhiễm kéo dài và lặp đi lặp lại, làm cho kích thước của amidan tăng lên so với cấu trúc bình thường. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về viêm amidan quá phát là gì và khi nào nên cắt amidan? trong bài viết dưới đây nhé.
I. Viêm amidan quá phát là gì?
Viêm amidan quá phát là một trạng thái tiến triển từ viêm amidan cấp tính, nếu không được điều trị kịp thời và hiệu quả, có thể dẫn đến viêm amidan mạn tính quá phát. Bệnh thường tái phát nhiều lần và kéo dài, làm cho amidan sưng phồng nhiều hơn so với cấu trúc cơ bản.
Bệnh này có thể xuất hiện ở nhiều đối tượng, từ trẻ em đến người lớn, đặc biệt có thể mắc ở một hoặc hai bên của amidan, nên được gọi là viêm amidan quá phát một bên hoặc hai bên.
Người bệnh thường trải qua cảm giác đau rát, vướng víu ở cổ, mệt mỏi và chán ăn, ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống. Nếu không được kiểm tra và điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm đối với sức khỏe.
II. Nguyên nhân gây nên viêm amidan quá phát là gì?
Viêm amidan quá phát có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, bao gồm:
1. Tác động của vi khuẩn và virus
Các loại vi khuẩn như Adenoviruses, Virus Parainfluenza, liên cầu khuẩn và virus Parainfluenzae có khả năng gây bệnh viêm amidan quá phát.
2. Cấu trúc của amidan
Amidan có cấu trúc bởi các khe hốc, tạo điều kiện cho thức ăn và vi khuẩn bám lại trong quá trình ăn uống. Việc duy trì vệ sinh hàng ngày là quan trọng để ngăn chặn sự phát triển của bệnh.
3. Thay đổi thời tiết đột ngột
Sự thay đổi thất thường trong khí hậu, đặc biệt là trong các giai đoạn chuyển mùa, có thể làm cho cơ thể khó thích nghi, gây tổn thương amidan và dẫn đến viêm nhiễm.
4. Ảnh hưởng từ các bệnh hô hấp khác
Những người có tiền sử về các bệnh hô hấp như cúm, ho gà, sởi, có nguy cơ cao phát triển viêm amidan nếu không được chăm sóc đúng cách.
5. Sử dụng thức ăn lạnh và nhiễm lạnh
Việc thường xuyên sử dụng thức ăn lạnh hoặc bị nhiễm lạnh do thời tiết cũng có thể là nguyên nhân gây ra viêm amidan quá phát.
6. Nguyên nhân khác
Một số nguyên nhân khác bao gồm chế độ dinh dưỡng không cân đối, hệ miễn dịch suy giảm, môi trường nhiễm bụi bẩn và các yếu tố khác.
III. Các cấp độ của viêm amidan quá phát
Viêm amidan quá phát được phân loại thành 4 cấp độ đặc trưng như sau:
1. Viêm amidan quá phát độ 1
Amidan có hình dạng to tròn với cuống gọn. Chiều ngang của amidan chỉ chiếm dưới ¼ so với khoảng cách chân trụ trước của amidan.
2. Viêm amidan quá phát độ 2
Amidan to tròn giống như ở độ 1, nhưng chiều ngang nhỏ hơn ⅓ so với khoảng cách chân trụ trước của amidan.
3. Viêm amidan quá phát độ 3
Viêm amidan ở độ 3 gây ra nhiều triệu chứng khó chịu. Amidan có chiều ngang nhỏ hơn hoặc bằng ½ khoảng cách chân trụ trước.
4. Viêm amidan quá phát độ 4 (thể xơ chìm)
Đây là mức độ nặng của viêm amidan, thường xuất hiện nhiều ở người lớn. Viêm amidan có đặc điểm là có vết viêm gồ, nhô lên bề mặt, màu đỏ sẫm và trụ sau dày hơn.
Mức độ nguy hiểm của viêm amidan quá phát ở độ 3 thể hiện qua những triệu chứng như amidan lấn vào làm hẹp khoang họng, gây đau rát, khó chịu. Các vấn đề như ngủ ngáy, ngủ không yên, cơn ngưng thở khi ngủ, khó nuốt, chậm phát triển thể chất, ho khan kéo dài và mùi hôi từ hơi thở cũng có thể xuất hiện. Ở trẻ em, amidan quá phát có thể làm trẻ khó ăn, ăn chậm và gây mệt mỏi.
IV. Khi nào cần cắt amidan?
Trong trường hợp amidan viêm quá lớn, tạo ra sự cản trở đáng kể cho hệ thống hô hấp và việc sử dụng thuốc không mang lại hiệu quả, các chuyên gia thường quyết định thực hiện phẫu thuật cắt bỏ amidan. Có những tình huống mà việc cắt bỏ amidan là cần thiết, bao gồm:
- Amidan viêm tái phát nhiều lần, với số lần trên 5/năm.
- Amidan viêm gây ra các biến chứng như viêm phế quản phổi, viêm cơ tim, viêm cầu thận hay viêm khớp.
- Phì đại amidan tạo ra tình trạng tắc nghẽn đường thở, gây khó khăn khi nuốt, nói, ngủ ngáy và thậm chí có thể dẫn đến ngưng thở.
- Ảnh hưởng đến chức năng ăn nuốt, gây đau họng và khó khăn trong việc nuốt thức ăn.
Đối với trẻ em, quyết định cắt amidan thường được thực hiện từ 4 tuổi trở lên để tránh ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch. Tuy nhiên, trong trường hợp trẻ có dấu hiệu ngưng thở khi ngủ, phẫu thuật cắt amidan có thể thực hiện ở mọi độ tuổi để ngăn chặn nguy cơ đột tử do thiếu hụt oxy.
V. Cách ngăn ngừa tái phát bệnh viêm amidan quá phát
Để ngăn chặn tái phát amidan quá phát, có một số biện pháp tự chăm sóc và thay đổi lối sống có thể thực hiện, bao gồm:
- Tránh tiếp xúc với các chất kích thích như khói thuốc, hóa chất, bụi và các chất gây dị ứng. Đặc biệt, hạn chế tiếp xúc với những người đang mắc amidan quá phát hoặc nhiễm vi khuẩn/virus gây amidan quá phát để giảm nguy cơ lây nhiễm.
- Duy trì một lối sống lành mạnh bằng cách duy trì chế độ ăn uống đủ dinh dưỡng, tập thể dục đều đặn và ngủ đủ giấc. Bổ sung dinh dưỡng cần thiết bằng việc ăn nhiều rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu vitamin C. Uống đủ nước để duy trì độ ẩm và hỗ trợ hệ thống miễn dịch.
- Hạn chế tiếp xúc với những người mắc amidan quá phát hoặc các bệnh lý hô hấp để giảm nguy cơ lây nhiễm. Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước ấm để loại bỏ vi khuẩn và vi rút.
- Đảm bảo môi trường sống sạch sẽ, thoáng đãng, không quá khô hoặc ẩm để hạn chế sự phát triển của vi khuẩn và vi rút gây amidan quá phát.
- Tìm kiếm và điều trị kịp thời các bệnh lý liên quan như viêm xoang, viêm amidan, viêm họng để giảm nguy cơ tái phát amidan quá phát.
Nếu triệu chứng kéo dài hoặc không giảm sau khi thực hiện các biện pháp tự chăm sóc, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp.
Nếu bạn gặp phải các triệu chứng của viêm amidan quá phát như đã được đề cập ở trên, hãy đến ngay các cơ sở y tế của Tai Mũi Họng Bạch Mai để được bác sĩ thăm khám, tiến hành các xét nghiệm chẩn đoán và nhận phương pháp điều trị phù hợp. Liên hệ hotline: 0915121502 cũng là lựa chọn để tư vấn, giải đáp thắc mắc và đặt lịch khám tại Phòng khám chuyên khoa Tai Mũi Họng Bạch Mai.
Xem thêm: Dấu hiệu nhận biết viêm amidan
Viêm amidan mãn tính có gây ung thư không
Tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị viêm amidan ở trẻ
