Đau tai ù tai là bệnh gì mà lại gây ra nhiều phiền toái và ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của nhiều người? Đây là một câu hỏi thường gặp khi chúng ta đối diện với các triệu chứng khó chịu như đau đầu kèm theo âm thanh lạ trong tai. Tình trạng này còn là dấu hiệu cảnh báo của nhiều bệnh lý tiềm ẩn khác nhau. Vì vậy, để phòng ngừa và điều trị hiệu quả bệnh đau tai, ù tai, chúng ta cần hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị phù hợp.
Đau tai ù tai là bệnh gì?
Đau tai ù tai là một triệu chứng phổ biến, có thể liên quan đến nhiều tình trạng rối loạn và bệnh lý khác nhau, bao gồm: rối loạn tiền đình, dị dạng mạch máu não, tăng huyết áp, đột quỵ, chấn thương sọ não, bóc tách động mạch cảnh, rối loạn chức năng khớp thái dương hàm và chấn thương cột sống. Tiền sử đau vùng đầu thường là một yếu tố nguy cơ lâm sàng dẫn đến chứng ù tai. Những người bị đau đầu, đặc biệt là đau nửa đầu, thường có nguy cơ cao hơn bị ù tai.
Ù tai là hiện tượng xuất hiện các âm thanh như tiếng ù, tiếng chuông, tiếng rít, tiếng vo ve trong tai mà không có nguồn âm thanh từ bên ngoài. Những âm thanh này chỉ có người bị ù tai mới nghe được. Chúng có thể liên tục hoặc ngắt quãng với cao độ và tiếng ồn khác nhau, tùy thuộc vào từng trường hợp.
Triệu chứng bệnh đau đầu ù tai
Đau tai ù tai thường xuất hiện với các triệu chứng đa dạng và phức tạp. Các triệu chứng điển hình bao gồm:
- Đau khởi phát từ vùng đầu, có thể bắt đầu từ một vị trí cụ thể trên đầu.
- Cơn đau có thể có cảm giác như dao đâm, đau âm ỉ, hoặc đau khu trú.
- Cơn đau có thể xuất hiện đột ngột hoặc kéo dài từ ngày này qua ngày khác.
- Trong tai xuất hiện các âm thanh lạ như tiếng ù, tiếng rít, tiếng vo ve. Những âm thanh này không phải do kích thích từ bên ngoài và chỉ có người bị ù tai mới nghe được.
- Âm thanh có thể liên tục hoặc ngắt quãng và có cao độ và tiếng ồn khác nhau tùy vào từng trường hợp.
Ngoài những triệu chứng trên, người bị đau tai ù tai còn có thể xuất hiện các triệu chứng khác như:
- Nôn mửa
- Co giật
- Sợ ánh sáng
- Sợ âm thanh
- Chóng mặt
- Giảm thính lực
- Sốt
- Rối loạn giấc ngủ
Ù tai thường được coi là triệu chứng kèm theo của đau đầu và có thể xảy ra trước, trong hoặc sau cơn đau đầu. Những triệu chứng này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Vì vậy, việc nhận biết và hiểu rõ các triệu chứng này sẽ giúp quá trình chẩn đoán và điều trị các tình trạng liên quan đến đau đầu và ù tai dễ dàng hơn.
Nguyên nhân đau tai ù tai
Đau đầu và ù tai thường xuất hiện cùng nhau, đặc biệt là trong các tình trạng đau đầu do căng thẳng và đau nửa đầu. Dưới đây là một số nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này:
Đau nửa đầu: Thường xảy ra ở phụ nữ trẻ và có xu hướng giảm dần theo tuổi tác. Đây là một trong 20 nguyên nhân hàng đầu của các ca khám ngoại trú hàng năm. Các cơn đau đầu thường kéo dài từ 4 – 72 giờ, có cảm giác đau nhói hoặc âm ỉ, kèm theo các dấu hiệu bất thường về vận động và cảm giác như ù tai, chóng mặt, giảm thính lực, buồn nôn, sợ ánh sáng và âm thanh. Nguyên nhân có thể do mất cân bằng hormone, tác động di truyền, bệnh tim mạch, thần kinh, và bệnh tự miễn.
Tăng áp lực nội sọ vô căn: Thường gặp ở nữ giới bị béo phì, gây đau đầu và ù tai. Tiếng ù tai có thể nhói hoặc theo từng nhịp. Nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến mất thị lực.
Rối loạn tai do chấn thương: Tiếng ù tai lớn, đau tai kèm đau đầu dữ dội kéo dài nhiều giờ, có thể do chấn thương.
Bệnh Meniere: Là một rối loạn trong tai gây đau đầu, ù tai, chóng mặt và mất thính giác. Bệnh nhân cũng có thể bị đau nửa đầu.
Đau đầu dạng căng thẳng: Chiếm khoảng 60 – 80% dân số. Triệu chứng gồm cảm giác áp lực xung quanh đầu, đau nhức âm ỉ, có thể lan xuống cổ và vai gáy. Nguyên nhân chủ yếu do lo lắng, căng thẳng và mất ngủ kéo dài, thường gặp ở người trẻ tuổi. Đôi khi kèm theo ù tai và đau mắt.
Chế độ ăn uống: Chế độ ăn chứa nhiều natri, chất phụ gia (glutamate), hoặc sản phẩm phụ của quá trình phân hủy protein (tyramine) có thể gây đau đầu và ù tai do gây mất nước và ảnh hưởng đến quá trình điều hòa nội dịch ở tai trong.
Tác dụng phụ của thuốc: Lạm dụng thuốc chống viêm không steroid (NSAID) và một số loại thuốc điều trị khác có thể dẫn đến đau đầu và ù tai. Người bệnh nên tuân thủ chỉ dẫn của bác sĩ để tránh tác dụng phụ.
Lạm dụng hoặc cai caffeine: Caffeine ngăn chặn các thụ thể adenosine, điều chỉnh hoạt động của tế bào thần kinh. Lạm dụng hoặc ngưng dùng caffeine đột ngột có thể gây đau đầu do phản ứng ngược.
Rối loạn nhạy cảm trung ương (Central Sensitivity Disorder Phenomenon): Ở những người bị rối loạn nhạy cảm trung ương, cơn đau nửa đầu có thể dẫn đến giảm thính lực tạm thời và ù tai do kích hoạt hạch sinh ba và thay đổi lưu lượng máu đến tai trong.
Cách điều trị tình trạng đau đầu ù tai
Tình trạng đau đầu và ù tai có thể được cải thiện thông qua nhiều phương pháp, từ thay đổi thói quen sinh hoạt đến sử dụng các liệu pháp trị liệu và dược lý.
Điều chỉnh chế độ ăn:
- Giảm lượng muối trong khẩu phần ăn để làm tăng nồng độ aldosterone trong huyết tương, giúp điều hòa ổn định nội dịch ở tai trong.
- Hạn chế các thực phẩm chứa chất phụ gia như glutamate và các sản phẩm phân hủy protein như tyramine.
- Uống nhiều nước để duy trì sự hydrat hóa tốt cho cơ thể.
- Cung cấp thêm magie và riboflavin (vitamin B2) trong chế độ ăn uống để cải thiện sức khỏe và giảm triệu chứng.
Hạn chế các loại đồ uống gây ù tai và nhức đầu:
- Không nên lạm dụng đồ uống chứa nhiều caffeine và rượu, vì chúng có thể làm tăng nguy cơ đau đầu và ù tai.
Các phương pháp trị liệu:
- Liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) giúp quản lý căng thẳng và lo âu, cải thiện chất lượng cuộc sống và giảm triệu chứng.
- Liệu pháp âm nhạc/âm thanh để làm dịu triệu chứng ù tai.
- Các bài tập kéo giãn cơ và xoa bóp giúp giảm căng thẳng và cải thiện tuần hoàn máu.
Các liệu pháp dược lý:
- Thuốc chống trầm cảm ba vòng giúp giảm triệu chứng đau đầu và ù tai.
- Thuốc benzodiazepin được sử dụng trong các trường hợp cần thiết để giảm lo âu và cải thiện giấc ngủ.
- Lidocain có hiệu quả trong điều trị chứng ù tai, nhưng không được sử dụng rộng rãi do chỉ được tiêm qua đường tĩnh mạch, thời gian bán hủy ngắn và có nhiều tác dụng phụ.
Thay đổi lối sống lành mạnh:
- Ngủ sớm và đủ giấc.
- Áp dụng các kỹ thuật giảm căng thẳng như thiền, yoga, hoặc các hoạt động thư giãn khác.
Bằng cách áp dụng các phương pháp trên, người bệnh có thể giảm triệu chứng đau đầu và ù tai, cải thiện chất lượng cuộc sống và tăng cường sức khỏe tổng thể.
Để hiểu rõ hơn đau tai ù tai là bệnh gì cũng như chẩn đoán và điều trị các bệnh lý kịp thời, các bạn vui lòng liên hệ phòng khám tai mũi họng Bạch Mai, phòng khám chuyên khoa tai mũi họng, phòng khám tai mũi họng cho bé. Phòng khám tai mũi họng Bạch Mai có đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và chuyên môn cùng trang thiết bị hiện đại có thể giúp phát hiện nhanh chóng, chính xác bệnh, từ đó đưa ra các phương án điều trị phù hợp, giúp bảo vệ sức khỏe của bạn tốt nhất.
