Viêm tai là một bệnh phổ biến đối với cả người trưởng thành và trẻ nhỏ, đứng đầu danh sách nguyên nhân gây suy giảm thính lực hoặc tình trạng điếc trên toàn thế giới. Để hiểu rõ hơn về nguyên nhân, dấu hiệu, biến chứng và các chữa trị bệnh viêm tai cấp tính, bạn hãy tham khảo bài viết dưới đây nhé.
I. Viêm tai là gì? Các bệnh viêm tai thường gặp
Viêm tai là hiện tượng mà tai bị nhiễm trùng, gây ra tình trạng viêm và đau. Nó thường đi kèm với sưng, chảy mủ tai, mùi hôi từ tai và có thể dẫn đến tình trạng nghe kém.
Các bệnh viêm tai thường gặp:
Bệnh viêm tai được phân loại dựa trên vị trí nhiễm trùng ở tai. Các bệnh viêm tai phổ biến bao gồm:
1. Viêm tai ngoài
Viêm tai ngoài là một bệnh nhiễm trùng cấp tính của da ống tai, thường được gây ra bởi vi khuẩn và nấm gây ra. Vi khuẩn Pseudomonas là nguyên nhân phổ biến nhất trong trường hợp viêm tai này.
Bao gồm cả loa tai và ống tai ngoài, vùng tính từ màng nhĩ ra bên ngoài tai, viêm tai ngoài được phân loại thành các dạng sau:
🔴 Viêm tai ngoài lan tỏa cấp tính: Có thể biểu hiện dưới dạng nhọt cục bộ hoặc nhiễm trùng lan tỏa toàn bộ ống tai.
🔴 Viêm tai do bơi lội: Đây là bệnh nhiễm trùng thường do vi khuẩn gây ra, xuất phát từ nước đọng lại trong ống tai ngoài trong thời gian dài, tạo điều kiện ẩm ướt cho vi khuẩn phát triển. Thuật ngữ tiếng Anh thường được sử dụng là “swimmer’s ear,” và đây là một bệnh thường gặp ở trẻ em, không lây nhiễm.
🔴 Nấm ống tai ngoài: Đây là tình trạng viêm và nhiễm tai ngoài do nấm gây ra, thường bao gồm các loài nấm như Aspergillus và Candida.
2. Viêm tai giữa
Viêm tai giữa là một tình trạng nhiễm trùng ở tai giữa, thường phổ biến ở trẻ em trong độ tuổi đi nhà trẻ.
Tai giữa bao gồm xương chũm và hòm nhĩ, chúng thông nhau và nằm trong phần xương thái dương, chứa đầy khí.
Có ba loại viêm tai giữa:
🔴 Viêm tai giữa cấp tính (AOM): Chỉ xuất hiện trong một khoảng thời gian ngắn, thường không quá 4 tuần và sau đó có thể tự khỏi.
🔴Viêm tai giữa thanh dịch (OME): Tình trạng này xảy ra khi chất dịch tích tụ trong tai giữa mà không có nhiễm trùng. Viêm tai giữa thanh dịch thường không gây sốt hoặc đau tai.
🔴 Viêm tai giữa mủ mạn tính (CSOM): CSOM là hậu quả của viêm tai giữa cấp tính mà không được điều trị triệt để. Nó bao gồm viêm tai giữa và đặc trưng bởi sự tiết mủ từ tai giữa thông qua một lỗ thủng trong màng nhĩ.
🔴 Viêm tai ngoài ác tính: Đây là một dạng viêm nhiễm xương nghiêm trọng của xương thái dương, thường xuất hiện ở người lớn tuổi, bệnh nhân đái tháo đường và những người suy giảm miễn dịch. Tình trạng này ít gặp và thường được gây ra bởi vi khuẩn Pseudomonas.
Để biết chi tiết về các triệu chứng viêm tai giữa ở trẻ sơ sinh và triệu chứng viêm tai giữa ở người lớn, bạn liên hệ hoặc qua trực tiếp phòng khám Tai Mũi Họng Bạch Mai để được các bác sĩ chuyên sâu tư vấn nhé.
3. Viêm tai trong
Viêm tai trong là tình trạng tai bị nhiễm trùng, có thể do nhiễm virus cảm cúm hoặc tình trạng nhiễm trùng từ tai giữa lan vào trong.
Tai trong bao gồm ốc tai, các ống bán khuyên và tiền đình.
Viêm tai trong được phân loại thành hai dạng:
🔴 Viêm mê nhĩ: Đây là một bệnh nhiễm trùng mê nhĩ tai. Mê nhĩ là một phần quan trọng của tai trong, đóng vai trò trong việc kiểm soát thính lực và giữ sự thăng bằng. Nguyên nhân của viêm mê nhĩ thường liên quan đến nhiễm virus hoặc vi khuẩn.
🔴 Viêm dây thần kinh tiền đình: Đây là một bệnh nhiễm trùng của dây thần kinh tiền đình, thường xuất hiện sau khi nhiễm cúm. Dây thần kinh tiền đình cũng là một phần quan trọng của tai trong, giúp truyền tín hiệu thần kinh từ cơ quan tiền đình về não.
II. Nguyên nhân gây lên bệnh viêm tai
Nguyên nhân chủ yếu gây ra viêm tai thường xuất phát từ nhiễm khuẩn, virus và nấm, trong đó các loại vi khuẩn như Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae và virus gây cảm lạnh là tác nhân chủ yếu gây ra tình trạng này.
Các yếu tố nguy cơ của bệnh viêm tai, bao gồm:
- Tổn thương tai
- Hoạt động bơi lội
- Sự suy giảm miễn dịch
- Viêm mũi xoang
- Các vấn đề dị ứng
- Bệnh viêm da tiết bã
- Bệnh vảy nến
- Chàm
- Sử dụng thiết bị hỗ trợ thính lực
- Phẫu thuật tai
- Thiếu vệ sinh tai ở trẻ nhỏ
III. Các dầu hiệu thường gặp khi bị viêm tai
Dấu hiệu của viêm tai rất đa dạng, trong đó, một số triệu chứng thường gặp bao gồm:
- Đau nhức tai
- Sưng, tấy đỏ tai
- Mủ tai
- Mùi hôi từ tai
- Ngứa tai
- Ù tai
- Giảm thính lực
- Sốt
Ngoài ra, trong trường hợp viêm tai nặng, có thể xuất hiện thêm các triệu chứng như:
- Chóng mặt
- Mất thăng bằng
- Đau đầu
- Sự suy giảm khả năng nghe
IV. Một số biến chứng của bệnh viêm tai
Viêm tai có thể gây ra nhiều biến chứng, từ những tình trạng nhẹ đến những vấn đề nghiêm trọng. Các biến chứng có thể xuất hiện như:
- Thủng màng nhĩ dẫn đến giảm khả năng nghe.
- Viêm xương chũm.
- Viêm mê nhĩ dẫn đến rối loạn tiền đình, thường kèm theo các triệu chứng mất cân bằng và chóng mặt.
- Liệt mặt do tổn thương dây thần kinh vận động cơ mặt (thần kinh mặt).
- Các biến chứng nội sọ nguy hiểm như viêm màng não và apxe nội sọ.
V. Các điều trị bệnh viêm tai tránh trở lên viêm tai cấp tính
Bác sĩ tại Phòng khám Tai Mũi Họng Bạch Mai đã chia sẻ rằng, tùy thuộc vào loại viêm tai mà bác sĩ sẽ đưa ra các phương pháp điều trị phù hợp, bao gồm cả điều trị nội khoa và điều trị ngoại khoa.
1. Điều trị nội khoa
Phương pháp này bao gồm việc thực hiện vệ sinh tai, sử dụng các loại thuốc, có thể kết hợp với các phương pháp hỗ trợ điều trị tại nhà.
Các loại thuốc thường được sử dụng trong việc điều trị viêm tai bao gồm thuốc nhỏ tai, thuốc thoa ngoài tai, thuốc kháng sinh và kháng viêm. Trong một số trường hợp, việc sử dụng thuốc chống nấm có thể được áp dụng nếu có bằng chứng nhiễm nấm.
Các loại thuốc chữa viêm tai phổ biến nhất bao gồm axit axetic và corticosteroid tại chỗ, thuốc kháng sinh nhỏ tai như ciprofloxacin, ofloxacin hoặc neomycin/polymyxin. Các thuốc chống nấm như gentian, cresylate axetat, nystatin, clotrimazole cũng có thể được sử dụng trong một số trường hợp.
2. Lưu ý khi sử dụng thuốc điều trị viêm tai ở trẻ em
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) đưa ra các khuyến nghị về sử dụng thuốc trong điều trị viêm tai cho trẻ em như sau:
Thuốc giảm đau:
- Trẻ dưới 6 tháng tuổi: Chỉ sử dụng acetaminophen.
- Trẻ từ 6 tháng trở lên: Có thể sử dụng acetaminophen hoặc ibuprofen.
- Không nên sử dụng aspirin cho trẻ, vì có thể gây hội chứng Reye, một bệnh nghiêm trọng và hiếm gặp, ảnh hưởng đến gan và não.
Thuốc ho và cảm lạnh:
- Trẻ dưới 4 tuổi: Phụ huynh nên sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ và không tự ý áp dụng thuốc ho và cảm lạnh không kê đơn cho trẻ, vì có thể gây tác dụng phụ nguy hiểm.
- Trẻ từ 4 tuổi trở lên: Phụ huynh nên thảo luận với bác sĩ về các loại thuốc ho và cảm lạnh không kê đơn cho trẻ có an toàn hay không.
Phụ huynh cần nhớ luôn tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào để điều trị viêm tai cho trẻ. Sử dụng kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ.
3. Điều trị ngoại khoa
Phương pháp điều trị ngoại khoa thường được áp dụng khi các biện pháp điều trị nội khoa không đem lại hiệu quả và nó bao gồm việc thực hiện các thủ thuật hoặc phẫu thuật. Phẫu thuật được xem là giải pháp cuối cùng, đặc biệt là trong trường hợp viêm tai nặng. Phẫu thuật là thường áp dụng cho các biến chứng như viêm xương chũm, mất thăng bằng hoặc nghe kém.
4. Phẫu thuật vá màng nhĩ
Phẫu thuật vá màng nhĩ nhằm sửa chữa màng nhĩ thủng do nhiễm trùng và ngăn ngừa nhiễm trùng trong tương lai, từ đó cải thiện khả năng nghe. Phương pháp này thường được áp dụng cho những trường hợp không có nhiễm trùng hoặc ung thư trong xương tai.
Trong quá trình phẫu thuật, mảnh ghép sẽ được lấy từ cơ thể của bệnh nhân, thường là từ cân cơ, màng sụn hoặc sụn tai, để sửa chữa màng nhĩ. Sau khoảng 6-8 tuần sau phẫu thuật, bệnh nhân có thể cải thiện về khả năng nghe của mình.
5. Mở màng nhĩ và đặt ống dẫn lưu
Phương pháp này thường được áp dụng cho những bệnh nhân thường xuyên gặp vấn đề tích tụ dịch trong tai giữa.
Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ sẽ tạo ra một lỗ nhỏ trên màng nhĩ và đặt ống dẫn lưu để hỗ trợ việc dẫn dịch tai ra ngoài. Bệnh nhân thường có thể xuất viện trong ngày và màng nhĩ có thể liền lại khi ống dẫn lưu tự rơi ra, thường là vài tháng sau phẫu thuật.
6. Khoan xương chũm
Xương chũm là phần xương phía sau tai nối với tai giữa. Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ sẽ thực hiện việc rạch một đường sau tai để tiếp cận xương chũm. Sau đó, bác sĩ sẽ tiến hành khoan và làm sạch xương chũm, giúp ngăn chặn viêm tai mạn tính.
VI. Phương pháp phòng ngừa viêm tai cấp tính
Để ngăn chặn sự xuất hiện của bệnh viêm tai, bác sĩ tại Phòng khám Tai Mũi Họng Bạch Mai đưa ra những lời khuyên quan trọng sau đây:
🔴 Tiêm phòng bằng vắc xin cúm và vắc xin phế cầu khuẩn để bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm trùng tai giữa, đặc biệt là viêm phổi do Streptococcus.
🔴 Thực hiện vệ sinh tay đều đặn để ngăn ngừa sự lây lan của vi khuẩn và virus.
🔴 Cho trẻ được bú sữa mẹ hoàn toàn đến khi đạt 6 tháng tuổi và tiếp tục cho bú ít nhất 12 tháng, giúp tăng cường hệ miễn dịch.
🔴 Tránh hút thuốc và tiếp xúc với khói thuốc vì nó có thể gây tổn thương cho tai và hệ hô hấp.
🔴 Lau khô tai kỹ sau khi bơi để ngăn ngừa nước gây nhiễm trùng tai.
🔴 Không sử dụng chung dụng cụ lấy ráy tai để tránh rủi ro lây nhiễm.
🔴 Lấy ráy tai đúng cách để tránh gây tổn thương tai và màng nhĩ.
🔴 Đối với những người suy giảm miễn dịch như HIV, ung thư, đái tháo đường, nên kiểm tra tai thường xuyên để đối phó với rủi ro nhiễm nấm tai.
🔴 Tránh nhiễm cúm để ngăn chặn biến chứng ảnh hưởng đến tai.
🔴 Người sử dụng máy trợ thính hoặc cấy điện cực ốc tai nên định kỳ kiểm tra tại bệnh viện để đảm bảo tình trạng và hiệu suất của thiết bị.
Để ngăn chặn sự xuất hiện của bệnh viêm tai, viêm tai cấp tính, các bác sĩ tại phòng khám Tai Mũi Họng Bạch Mai khuyên rằng mọi người cần tập trung vào việc phòng ngừa các yếu tố nguy cơ gây bệnh. Khi xuất hiện các triệu chứng của viêm tai, quan trọng là người bệnh nên đến các phòng chuyên khoa Tai Mũi Họng để bắt đầu điều trị sớm, hiệu quả và ngăn chặn biến chứng nguy hiểm.
Đồng thời, cần nhớ không nên tự ý áp dụng các phương pháp dân gian chưa được kiểm chứng và tránh tự ý áp dụng thuốc mà không có sự chỉ định của bác sĩ, vì điều này có thể dẫn đến tình trạng kháng thuốc và gây khó khăn trong quá trình điều trị sau này.
PHÒNG KHÁM TAI MŨI HỌNG BẠCH MAI
Địa chỉ: Sảnh B, chung cư HC Golden City, Bồ Đề, Long Biên, Hà Nội
Hotline: 0915121502
Lịch làm việc: 18:00 – 21:00 (T2-T6) 9:00 – 18:00 (T7, CN)
